Ngành sản xuất giấy bị khủng hoảng nguyên liệu chậm hơn các ngành công nghiệp khác, do nguồn nguyên liệu chủ yếu nhập từ Châu Âu và Mỹ. Tuy nhiên, diễn biến dịch kéo dài và bất trắc tại những thị trường nguyên liệu chính đã khiến nhiều nhà máy giấy lao đao, có nguy cơ đóng. Nhà máy giấy Lee & Man tuy là có tiềm lực vững vàng nhưng cũng gặp không ít khó khăn trước tình hình này.
Khủng hoảng giấy phế liệu
Tại Việt Nam, hầu như các doanh nghiệp sản xuất bao bì (công ty Lee & Man) đang rất khan hiếm nguồn nguyên liệu tái chế giá rẻ, do đó phải nhập khẩu nguồn nguyên liệu từ nước ngoài với giá cao (do các phế liệu nhập này đã được phân loại trước khi đóng kiện nhập về Việt Nam). Từ đó, đẩy giá thành sản phẩm lên cao, giảm tính cạnh tranh trên cả thị trường nội địa và quốc tế. Hiện nay, nhiều công ty giấy và ngành nhựa đang rất mong nhà nước sớm triển khai quy hoạch ngành công nghiệp tái chế nhằm giúp các doanh nghiệp Việt Nam có đủ nguồn nguyên liệu sản xuất, đủ sức cạnh tranh với các doanh nghiệp trong và ngoài nước.
Cho đến nay vẫn chưa có công ty chuyên kinh doanh giấy thu hồi do đó việc thu gom và tái chế diễn ra kiểu tự phát. Tỉ lệ thu hồi giấy đã qua sử dụng ở Việt Nam rất thấp chỉ khoảng 25% so với 38% ở Trung Quốc hay 65% ở Thái Lan do chưa có chính sách hỗ trợ từ nhà nước. Một yêu cầu khó đáp ứng khác, đó là những người thu mua ve chai, đồng nát phải có hóa đơn thì doanh nghiệp mua gom giấy phế thải mới được khấu trừ thuế đầu vào. Công ty sản xuất bao bì giấy kiến nghị đã nhiều năm vẫn chưa được tháo gỡ.
Nếu dùng giấy loại, doanh nghiệp sản xuất giấy sẽ tiết kiệm được chi phí sản xuất rất lớn để hạ giá thành sản phẩm. Giá thành bột giấy từ giấy loại luôn thấp hơn các loại bột giấy nguyên chất vì chi phí vận chuyển, thu mua và xử lý thấp hơn. Sản xuất 1 tấn giấy từ giấy loại tiết kiệm được 17 cây gỗ và 1.500 lít dầu so với sản xuất giấy từ nguyên liệu nguyên thủy. Hơn nữa, chi phí đầu tư dây chuyền xử lý giấy loại thấp hơn dây chuyền sản xuất bột gỗ từ các nguyên liệu nguyên thủy. Hiện nhà máy Lee & Man đang chuyển hướng sản xuất giấy từ nguyên liệu tái chế nhiều hơn.
Bên cạnh đó sản xuất giấy từ giấy loại lại có tác động bảo vệ môi trường. Sản xuất giấy từ bột tái sinh giảm được 74% khí thải và 35% nước thải so với sản xuất giấy từ bột nguyên thủy (Theo Tạp chí công nghiệp tháng 12/2008). Bởi vậy, hiệu quả từ việc sử dụng giấy đã qua sử dụng làm nguyên liệu sản xuất giấy là vô cùng lớn so với việc chế biến giấy từ cây nguyên liệu. Chính vì vậy đối với giai đoạn hiện nay việc sử dụng giấy thu hồi được coi là vấn đề sống còn của các công ty ngành sản xuất giấy.
Các doanh nghiệp trong nước muốn cạnh tranh với doanh nghiệp nước ngoài như công ty Lee & Man, phải nhanh chóng đẩy mạnh đầu tư vào dây chuyền sản xuất, đổi mới công nghệ, tiết giảm chi phí và nâng cao chất lượng sản phẩm; xây dựng vùng nguyên liệu ổn định dưới hình thức ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm với người trồng rừng.
Ngoài ra, nhà nước cần có chính sách ưu đãi trong việc tiếp cận vốn để đầu tư máy móc, thiết bị hiện đại đồng bộ, đào tạo, nghiên cứu thị trường, thuế…và tạo điều kiện cho vay vốn đầu tư tín dụng, vốn ODA để phát triển vùng nguyên liệu, cung cấp ổn định nguồn nguyên liệu cho các nhà máy.
