Nhiều doanh nghiệp sản xuất giấy cho biết hiện giấy loại để làm giấy tái chế chủ yếu nhập khẩu từ các nước, trong khi giấy phế liệu trong nước lại đang dư thừa.
Nghịch lý giấy phế liệu
Cho đến nay vẫn chưa có công ty chuyên kinh doanh giấy thu hồi do đó việc thu gom và tái chế diễn ra kiểu tự phát. Theo thống kê của ngành sản xuất giấy, tỉ lệ thu hồi giấy đã qua sử dụng ở Việt Nam rất thấp chỉ khoảng 25% so với 38% ở Trung Quốc hay 65% ở Thái Lan do chưa có chính sách hỗ trợ từ nhà nước. Một yêu cầu khó đáp ứng khác, đó là những người thu mua ve chai, đồng nát phải có hóa đơn thì DN mua gom giấy phế thải mới được khấu trừ thuế đầu vào. DN kiến nghị đã nhiều năm vẫn chưa được tháo gỡ.
Nếu dùng giấy loại, nhà máy giấy sẽ tiết kiệm được chi phí sản xuất rất lớn để hạ giá thành sản phẩm. Giá thành bột giấy từ giấy loại luôn thấp hơn các loại bột giấy nguyên chất vì chi phí vận chuyển, thu mua và xử lý thấp hơn. Sản xuất 1 tấn giấy từ giấy loại tiết kiệm được 17 cây gỗ và 1.500 lít dầu so với sản xuất giấy từ nguyên liệu nguyên thủy. Hơn nữa, chi phí đầu tư dây chuyền xử lý giấy loại thấp hơn dây chuyền sản xuất bột gỗ từ các nguyên liệu nguyên thủy. Hiện nhà máy giấy Lee & Man đang chuyển hướng sản xuất giấy từ nguyên liệu tái chế nhiều hơn.
Bên cạnh đó sản xuất giấy từ giấy loại lại có tác động bảo vệ môi trường. Sản xuất giấy từ bột tái sinh giảm được 74% khí thải và 35% nước thải so với sản xuất giấy từ bột nguyên thủy (Theo Tạp chí công nghiệp tháng 12/2008). Bởi vậy, hiệu quả từ việc sử dụng giấy đã qua sử dụng làm nguyên liệu sản xuất giấy là vô cùng lớn so với việc chế biến giấy từ cây nguyên liệu. Chính vì vậy đối với giai đoạn hiện nay việc sử dụng giấy thu hồi được coi là vấn đề sống còn của các công ty giấy.
Các DN trong nước muốn cạnh tranh với doanh nghiệp nước ngoài như công ty giấy Lee & Man, phải nhanh chóng đẩy mạnh đầu tư vào dây chuyền sản xuất, đổi mới công nghệ, tiết giảm chi phí và nâng cao chất lượng sản phẩm; xây dựng vùng nguyên liệu ổn định dưới hình thức ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm với người trồng rừng.
Ngoài ra, nhà nước cần có chính sách ưu đãi trong việc tiếp cận vốn để đầu tư máy móc, thiết bị hiện đại đồng bộ, đào tạo, nghiên cứu thị trường, thuế…và tạo điều kiện cho vay vốn đầu tư tín dụng, vốn ODA để phát triển vùng nguyên liệu, cung cấp ổn định nguồn nguyên liệu cho các nhà máy…
