Category: doanh nghiệp sản xuất giấy

Giá bột giấy tại Trung Quốc tăng lên ảnh hưởng đến giá nguyên liệu và tình hình sản xuất của doanh nghiệp sản xuất giấy trong nước.

Tình hình bột giấy tại Trung Quốc

Trung Quốc xem xét cấm nhập khẩu giấy tái chế (RCP) hoàn toàn vào năm 2020, buộc các nhà máy Trung Quốc đang phải đưa ra các giải pháp thay thế, trong đó việc nhập khẩu bột giấy tái chế là một lựa chọn khả thi. Nhu cầu bột giấy tái chế, chủ yếu là bột giấy từ hòm hộp carton sóng cũ (OCC) đã gia tăng rất nhanh tại thị trường Trung Quốc. Sản phẩm chủ yếu là do các nhà máy giấy nhỏ trong nước và từ các nước Đông Nam Á, Ấn Độ, Đài Loan và Hàn Quốc sản xuất và cung cấp.

Trong khi đó, bột giấy tái chế từ OCC của Mỹ được đánh giá là loại có chất lượng cao nhất cũng được chào bán tại Trung Quốc. Các loại bột tái chế từ OCC của Mỹ được làm từ kraftliner và lề duplex kraft mới (DLK), có giá 600- 650 USD/tấn, khách hàng Trung Quốc đang cho mức giá này là quá cao. Nhà máy Lee & Man hiện vẫn sử dụng lượng lớn giấy tái chế nhập khẩu từ các nước. Công ty giấy Lee & Man là một trong các doanh nghiệp giấy FDI lớn đầu tư vào thị trường Việt Nam.

Các doanh nghiệp giấy ở các nước châu Á thuộc sở hữu của các công ty Trung Quốc đang tìm cách gia tăng sản xuất bột tái chế ở các nước này và nhập khẩu trở lại Trung Quốc, như nhà máy giấy Lee & Man. Có nhiều nhà sản xuất giấy bao bì đã nhập khẩu bột tái chế OCC của Mỹ và trộn lẫn với bột tái chế từ OCC thu gom trong nước để sản xuất. Nhưng do chất lượng bột tái chế từ OCC thu gom trong nước của Trung Quốc còn kém nên nhiều nhà máy đã nhập khẩu bột giấy tái chế mà họ tự sản xuất ở nước ngoài. 

Nhập khẩu RCP của Trung Quốc trong năm 2015 đã đạt mức cao kỷ lục là 29 triệu tấn. Việc ban hành lệnh cấm nhập khẩu RCP sẽ gây tác động rất lớn đến ngành công nghiệp giấy của Trung Quốc, vì số lượng thu gom RCP trong nước không đủ đáp ứng nhu cầu sản xuất. Một số nhà sản xuất lớn của Trung Quốc đã báo cáo và đang xem xét xây dựng các nhà máy bột giấy và bột giấy tái chế ở các nước châu Á, châu Âu và Mỹ.Do nhu cầu của ngành sản xuất giấy về bột giấy tái chế tăng mạnh nên Chính phủ Trung Quốc đang cân nhắc điều chỉnh quy định thương mại trong việc nhập khẩu bột giấy tái chế. Các nguồn tin thông báo rằng các nhà chức trách Trung Quốc đang tìm kiếm phản hồi từ các hiệp hội giấy và các công ty giấy về dự thảo quy định tiêu chuẩn cho sản phẩm.

Nhiều doanh nghiệp sản xuất giấy cho biết hiện giấy loại để làm giấy tái chế chủ yếu nhập khẩu từ các nước, trong khi giấy phế liệu trong nước lại đang dư thừa.

Nghịch lý giấy phế liệu

Cho đến nay vẫn chưa có công ty chuyên kinh doanh giấy thu hồi do đó việc thu gom và tái chế diễn ra kiểu tự phát. Theo thống kê của ngành sản xuất giấy, tỉ lệ thu hồi giấy đã qua sử dụng ở Việt Nam rất thấp chỉ khoảng 25% so với 38% ở Trung Quốc hay 65% ở Thái Lan do chưa có chính sách hỗ trợ từ nhà nước. Một yêu cầu khó đáp ứng khác, đó là những người thu mua ve chai, đồng nát phải có hóa đơn thì DN mua gom giấy phế thải mới được khấu trừ thuế đầu vào. DN kiến nghị đã nhiều năm vẫn chưa được tháo gỡ.

Nếu dùng giấy loại, nhà máy giấy sẽ tiết kiệm được chi phí sản xuất rất lớn để hạ giá thành sản phẩm. Giá thành bột giấy từ giấy loại luôn thấp hơn các loại bột giấy nguyên chất vì chi phí vận chuyển, thu mua và xử lý thấp hơn. Sản xuất 1 tấn giấy từ giấy loại tiết kiệm được 17 cây gỗ và 1.500 lít dầu so với sản xuất giấy từ nguyên liệu nguyên thủy. Hơn nữa, chi phí đầu tư dây chuyền xử lý giấy loại thấp hơn dây chuyền sản xuất bột gỗ từ các nguyên liệu nguyên thủy. Hiện nhà máy giấy Lee & Man đang chuyển hướng sản xuất giấy từ nguyên liệu tái chế nhiều hơn.

Bên cạnh đó sản xuất giấy từ giấy loại lại có tác động bảo vệ môi trường. Sản xuất giấy từ bột tái sinh giảm được 74% khí thải và 35% nước thải so với sản xuất giấy từ bột nguyên thủy (Theo Tạp chí công nghiệp tháng 12/2008). Bởi vậy, hiệu quả từ việc sử dụng giấy đã qua sử dụng làm nguyên liệu sản xuất giấy là vô cùng lớn so với việc chế biến giấy từ cây nguyên liệu. Chính vì vậy đối với giai đoạn hiện nay việc sử dụng giấy thu hồi được coi là vấn đề sống còn của các công ty giấy.

Các DN trong nước muốn cạnh tranh với doanh nghiệp nước ngoài như công ty giấy Lee & Man, phải nhanh chóng đẩy mạnh đầu tư vào dây chuyền sản xuất, đổi mới công nghệ, tiết giảm chi phí và nâng cao chất lượng sản phẩm; xây dựng vùng nguyên liệu ổn định dưới hình thức ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm với người trồng rừng.

Ngoài ra, nhà nước cần có chính sách ưu đãi trong việc tiếp cận vốn để đầu tư máy móc, thiết bị hiện đại đồng bộ, đào tạo, nghiên cứu thị trường, thuế…và tạo điều kiện cho vay vốn đầu tư tín dụng, vốn ODA để phát triển vùng nguyên liệu, cung cấp ổn định nguồn nguyên liệu cho các nhà máy…